Portret Vadim Sayutin
Vadim Sayutin: thuis zitten zijn ouders die van - omgerekend - 25 gulden per maand moeten rondkomen. Sayutin senior had, dacht hij, in het communistische tijdperk een keurig pensioen opgebouwd als lasser. Maar sinds de barometer van de Russische economie curieuze rondtrekkende bewegingen maakt en de perspectieven van de roebel dagelijks verder vertroebelen, is de familie grotendees afhankelijk van de schaatsende zoon. 'Zo is het leven nu eenmaal. Ik voel me verantwoordelijk.'
Maar er is meer. Vadim schaatst ook om de hoop in zijn vaderland levend te houden ooit weer eens een 40 meter baan aan te leggen, een kunstijsbaan welteverstaan. Zijn vrouw Svetlana Bazhanova is inmiddels zijn ploeggenoot bij Wehkamp. 'Het is jammer dat het schaatsen in Rusland zo hard achteruit gaat. Er is helemaal niets meer. Geen ijs, nauwelijks geld, geen faciliteiten. Terwijl wij zo'n rijke historie hebben. Veel kampioenen, heel veel kampioenen zelfs. Er zijn ook nog altijd mensen geinteresseerd in schaatsen. Toen ik vorig jaar tweede werd op de WK was er veel aandacht voor mij op tv. Als het maar even gevroren heeft, dan trekken mensen in het stadje waar ik gewoond heb (Tsjeljabinsk, op ongeveer twee uur vliegen van Moskou) graag een baantje op natuurijs. Maar we hebben een echte baan nodig. Ik woon nu in Moskou en het zou mooi zijn als daar een kunstijsbaan werd aangelegd. Ik heb al een keer met de burgemeester, Joeri Loezjkov, gesproken. Die is in principe wel geinteresseerd in sport, hij heeft in drie jaar tijd twintig ijshockeybanen laten aanleggen. Vorig jaar zou het er misschien van komen, maar toen was er sprake van een echte crisis. Ik geloof dat de roebel toen wel 6x is gekelderd.'
Eigenlijk is Vadim geen Rus. Hij werd geboren in een bergdorp in de buurt van Alma Ata, nu de hoofdstad van Kazachstan, in die tijd een Sovjet-republiek. Daar - op de heilige Medeo-baan van de jaren zeventig en tachtig - verklaarde hij het schaatsen de liefde. Medeo was in de vorige decennia de snelste ijsvloer ter wereld, de voorloper van Calgary zeg maar. 'Mijn broer Valerie schaatste, hij ging vaak naar Medeo. Ik ging vaak mee om te kijken. De beste rijders van de wereld kwamen daar schaatsen. Ik herinner me Eric Heiden die daar vele wereldrecords heeft gereden en Rolf Falk-Larssen, Gustafson, Vergeer en vele Russen. Het is jammer dat het helemaal over is met die baan. Er is veel schade aan de machines en geen geld om die te repareren. Bovendien, Kazachstan is nu een zelfstandige republiek en daar kijken mensen liever naar boksen en worstelen dan naar schaatsen.'
Bart Veldkamp nodigde hem na Nagano'98 uit om zich bij diens team te voegen. Veldkamp was enthousiast over Sayutins stijl van schaatsen en zag in de Rus een toekomstige kampioen. 'Bart was altijd al vriendelijk voor me. Ik heb enorm veel respect voor hem. Hij praat altijd met iedereen, heeft eigenlijk voor iedereen aandacht. Het is niet zo'n koele als sommigen misschien denken. Ik wist dat er iets niet goed was bij mij. Iets moest veranderd worden. Maar ik wist niet wat..'
Veldkamp kon Vadim niet direct veiligheid bieden, maar hij beloofde hem zo goed mogelijk te ondersteunen. Toch diende Sayutin de eerste vier trainingskampen zelf te betalen. Dat was een duur grapje. Het kostte hem rond de 20.000 gulden. 'Ik heb nog geprobeerd die kampen bij de Russische federatie te declareren, maar dat bleek onmogelijk. Ik heb dat uit eigen zak moeten betalen.' Daarna, het seizoen was bijna begonnen, vond Veldkamp het welletjes. De Hagenaar beloofde voor zijn gast garant te staan en hem financieel bij te staan tot de eerste World Cup. In die tussentijd werd eindelijk een geldschieter gevonden. Veldkamp, Sayutin en Ten Kortenaar hulden zich voor de rest van het jaaar in een boterpak (Sense) waardoor aan alle narigheid een einde kwam.
Sportweek (24-11-99)
Red.: Inmiddels hebben Veldkamp, Sayutin en Ten Kortenaar hun onderkomen gevonden in de nieuwe Wehkamp-ploeg, waarbij ze tevens kunst- en natuurijsmarathons zullen gaan rijden.