Schaatser Jan Maarten Heideman rolt van de ene in de andere vernieuwing
Marathonschaatser Jan Maarten Heideman rolt van de ene vernieuwing in de
andere. Aan zijn pas gelanceerde wisselschaats heeft hij een uitvinding
toegevoegd die hem nog meer tijdwinst oplevert in de Elfstedentocht: een
kluunschoen. Voor de eerste meters, die hardlopend worden afgelegd, hoeft
hij niet meer een sportschoen te dragen. Hij stapt direct in zijn
schaatsschoen, die nu een tijdelijke zool heeft. Op het ijs zet hij in een
handomdraai zijn wisselijzer onder de schoen. En weg is hij.
Ook langebaanschaatsers kunnen veel baat hebben bij de kluunschoen. Ze
kunnen hiermee als de start bijvoorbeeld even wordt uitgesteld snel van het
ijs en zich optimaal voorbereiden op een wedstrijd.
De nieuwste uitvinding van Heideman, die inmiddels al 'de grote innovator'
van de schaatssport wordt genoemd, heeft alles te maken met zijn werk als
fysiotherapeut bij de zorginstelling Sutfene in Zutphen, naast zijn
hoofdberoep als schaatser. Opvallend is dat hij juist met deze combinatie de
sterke professionalisering in zijn sport een extra prikkel geeft.
Orthopedisch schoenmaker
Op Sutfene heeft Heideman als fysiotherapeut contact met orthopedisch
instrumentenmaker (voor protheses) Wim Bosch en een orthopedisch schoenmaker
van de Firma Pruis Orthopedie, die ook nauw zijn verbonden met het
revalidatiecentrum Kastanjehof in Apeldoorn. Orthopedisch schoenmaker Aart
Pruis, die ook heeft gewerkt aan het schoeisel van bekende wielrenners
(zoals de Italiaan Gianni Bugno), maakte op verzoek van Heideman in
samenwerking met de orthopedisch instrumentenmaker de kluunschoen. De
schaatsschoen van de wisselschaats wordt hiervoor tijdelijk uitgebreid met
snel aan te brengen en snel te verwijderen materiaal om op te lopen.
De eerste proeven met deze uitvinding hebben Heideman geleerd dat de
kluunschoen uitstekend werkt, dat hij er goed op kan hardlopen. Een ander
voordeel kan zijn dat schaatsers zich bij wedstrijden niet meer al lopend op
de schaatsen naar het ijs hoeven te begeven. Ze kunnen zich warm blijven
lopen en op het laatste moment de tijdelijke zool van de kluunschoen
vervangen door een schaatsijzer.
Nog ander plan
Een kluunschoen is alleen te gebruiken in combinatie met de
wisselschaats, waarmee snel van schaatsijzer kan worden gewisseld. Dit
wisselen is belangrijk als het ijzer bot of krom is geworden. Ook een
kapotte veer wordt met een schaatswissel vervangen. Snel een ijzer kunnen
wisselen verhoogt de veiligheid, benadrukt Heideman.
Oorspronkelijk zocht hij zijn vernieuwingen in het afgelopen jaar in een
andere richting. Hij wilde een totaal andere schoen laten vervaardigen.
Ondertussen vond hij met Gert Ruitenberg, broer van de schaatser René en
Henri, de wisselschaats uit. Deze schaats maakte het hem mogelijk de
schaatsschoen los te benutten, met een tijdelijke zool.
Schaatser Heideman kreeg in het verleden reeds grote bekendheid door een
groot aantal succesvolle experimenten en vernieuwingen. Het is nu de tweede
keer binnen zeer korte tijd dat hij zelf direct aan de wieg staat van een
uitvinding. Niet alleen zijn eigen sport profiteert. Zo is wisselschaats ook
zeer geschikt voor langebaanrijders en de kluunschoen kan ook voetballers en
wielrenners van pas komen. Ter bescherming voor en na een wedstrijd van hun
schoeisel en om uitglijden te voorkomen.
Stichting Hendrick Avercamp nu (voor kunst, cultuur en wetenschappelijk
onderzoek in relatie tot schaatsen), Bollertweg 13, 7272 BH Gelselaar, tel.
0545 481339
11-06-03