OPMERKELIJK

Moderne alleskunner voor snel vegen Elfstedenroute

Mocht er een vorstperiode komen, dan zijn de IJswegencentrale Oostergoo en het bestuur van de Vereniging De Friesche Elf Steden er klaar voor. Dit winterseizoen heeft men namelijk de beschikking over een moderne veeg-, schraap- en borstelmachine waarmee snel en adequaat de banen kunnen worden uitgezet. Het is een voertuig dat speciaal voor dat werk is gemaakt en waarvan er geen tweede exemplaar bestaat.

De veegmachine wordt ingezet op de route van de Elfstedentocht over de Dokkumer Ee tussen Bartlehiem en Dokkum, dat het keerpunt is en dus moeten de schaatsers dit twaalf km lange traject heen en terug afleggen. Oostergoo is verantwoordelijk voor 48 km ijspreparatie omdat er brede banen moeten worden geveegd.

Dat is met vegers niet te doen. Bovendien betreft het daar een gevaarlijk traject, omdat zeer veel toerschaatsers in het donker langskomen. De kans op ongelukken is dus groot. Dit voertuig, dat voorzien is van schijnwerpers en zwaailichten, kan in het duister prima opereren en - indien nodig - drie gewonden meenemen.

Raymonhoofd Johan Tigchelaar van Birdaard kwam op het idee toen hij de plantsoenendienst bezig zag met een vierwiel aangedreven tractor met laadbak. 'Die heeft een enorme stuwkracht en ik dacht: zo'n voertuig zou misschien ook voor het baanvegen geschikt kunnen zijn', aldus Tigchelaar.

Hij kwam terecht bij Arjen Bos. Die runst in Joure een mechanisatiebedrijf en hij is dealer van John Deere, het merk van de gemeentetractor in Dokkum. Bos was in staat de tractorwagen om te bouwen en uit te rusten met een elektrisch bedienbare schuif, die door middel van een scharnierpunt zowel naar links als rechts kan schuiven c.q. borstelen en vegen. Aan de schuif is een botsbeveiliging gekoppeld om obstakels op te vangen en om te voorkomen dat het voertuig gaat duikelen. De beveiliging bestaat uit vier veren tussen het draagframe en de schuif.

Het lichte, nog geen 700 kg wegende voertuig heeft zes grote en brede wielen met spikes om grip op het ijs te houden. De aandrijving rust op de twee tandem-assen. Onder laadbak zit een dieselmoter met een variomatic; een automatische versnellingsbak die DAF in zijn auto's plaatste.

'Eenvoudig en doeltreffend', zegt Bos. 'De variomatic heeft een tapse riemschijf waarvan de diameter wijzigt naar gelang er meer of minder gas wordt gegeven, waardoor je altijd een maximaal koppel hebt. Bij weinig weerstand rijdt het voertuig snel, zo'n 30 km per uur en bij veel sneeuw of zwaar werk gaat-ie automatisch langzamer, maar blijft de druk op de wielen hoog. Voor sneeuwruimen een ideaal voertuig dus. Bovendien vergt dit systeem weinig onderhoud.'

Snelhoid speelt een belangrijke rol. Het voertuig stelt de ijswegencentrale in staat om de markeringen, lampen en knipperlichten tijdens een Elfstedentocht van het merengebied in de zuidwesthoek van Friesland (waar 's ochtends in het donker wordt gereden) naar de Dokkumer Ee te brengen en uit te zetten. Hier wordt vanaf half 5 's middags in het duister gereden.

De Telegraaf, 02-11-02