OPMERKELIJK
Het geheim van de Smitjes
Sportieve hoogtepunten in 2001: Rintje Ritsma wordt wereldkampioen allroundschaatsen, Servais Knaven wint Parijs-Roubaix, Erik Dekker verslaat de Amerikaan Armstrong in de Amstel Gold Race en pakt de Wereldbeker. Op de valreep van het jaar komt er eentje bij die kan wedijveren met de vorige. Het Nederlands record op de 5000 meter van Gretha Smit. Wat mij betreft het mooiste sportmoment. De hele schaatswereld staat ineens op zijn kop.
Ik heb iets met de eenvoud en nuchterheid van deze sportvrouw uit Rouveen. En ik heb iets met marathonschaatsen. Smit laat bij de Olympische plaatsingswedstrijden een slagveld van huilende kernploegmeiden achter. Hoe kan dit? Is dit een diskwalificatie van het vrouwenschaatsen? Stelt het allemaal niet zoveel voor? Insiders weten wel beter. Binnen het marathonschaatsen genieten de gezusters Smit al jaren een uitzonderlijke reputatie. 'Dit had mijn zus Jenita ook wel gekund, hoor', is de ontnuchterende reactie van Gretha na afloop van haar recordrace. Inderdaad, ook zus Jenita zou tot een dergelijke prestatie in staat zijn geweest ware het niet dat de oudste van de drie gezusters Smit is bevallen van een dochtertje. Sinds 1998 schaatsten Gretha en Jenita Srnit op natuur- en kunstijs tien nationale titels bij elkaar!
Het is goed dat de schaatswereld flink is wakker geschud. Te vaak wordt er denigrerend gesproken over de plaats van de marathon binnen de schaatssport. Wanneer een schaatser het niet redt op de langebaan kan hij of zij altijd nog marathonschaatser worden. Zo is -of eigenlijk was- de opinie. Niets blijkt minder waar. Als ex-marathonschaatser durf ik te stellen dat geen enkel huidig kernploeglid in staat is een marathon zelfs ook maar uit te rijden. Moeten we de hoogtestages dan maar afschaffen? Kunnen alle wetenschappelijk verantwoorde trainingsschema's nu overboord? Zijn de lage drukcabines en zuurstoftenten rijp voor de schroot? Nee, zo zwart wit ligt het ook weer niet maar marathonschaatsen is een uitstekende basis voor de stayersafstanden.
Er is nog iets; Gretha Smit is gezegend met een uitzonderlijk schaatstalent. Ze beschikt over een uitstekende techniek, heeft een ijzeren conditie in combinatie met een geweldig doorzettingsvermogen. Daar waar de gevestigde orde klaagt over de toestand van het ijs roept Gretha Smit: 'Ik heb nog nooit zulk best ies gehad'. Die laatste eigenschap is bij de O1ympische kwalificatiewedstrijd van doorslaggevend belang. Bij Smit straalt het schaatsplezier er van af, dit in tegenstelling tot het robotgedrag van haar schaatscollega's die plichtmatig hun rondjes afwerken. Smit is een natuurmens en traint vooral op gevoel. Je hoeft haar niet te leren wat afzien is. Ze is een sporter in balans. Vanaf nu op weg naar Salt-Lake City.
Tot aan haar vetrek naar de Verenigde Staten zal Smit gewoon marathons blijven rijden. Dat is slim want deze wedstrijden vormden de basis voor het huidige succes. Ook zou ze er verstandig aan doen trainer Egbert Post mee te nemen want 'never change a winning team.' In tegenstelling tot haar Duitse schaatsconcurrentes reed Gretha Smit nog nooit een wedstrijd op het supersnelle ijs van Salt Lake City. Toch hebben Claudia Pechstein en Anni Friesinger niet veel sneller gereden op de 5000 meter. Voorzichtig schrijf ik met potlood in mijn agenda alvast het sportmoment voor 2002 op: Salt Lake City, 23 februari...
Herbert Dijkstra, 31-12-01