bericht

Gretha Smit zet elite langebaan te kijk op 3 km

Ze had de lijst met persoonlijke records van haar concurrentes nog eens goed bekeken. Op dat papier stond de naam van Gretha Smit onderaan voor de 3000 meter. Na zes ritten op het olympische kwalificatietoernooi in Heerenveen stond de 25-jarige Rouveense marathonsschaatsster wel bovenaan.

Haar 4.10,68, op driehonderdste na veertien seconden onder haar persoonlijke toptijd, was voor de toprijdsters uit het Nederlandse langebaan schaatsen veel te machtig. Smit zette Tonny de Jong (pr 4.07,26), Renate Groenewold (4.05,04), Barbara de Loor (4.04,56) en Marja Vis (4.08,03) achteloos aan de kant. Haar olympische missie moet zaterdag afgerond worden met een topklassering op de vijf kilometer en dan kan geen keuzeheer - KNSB of NOCNSF - om Smit heen. Voorlopig heeft niemand nog zekerheid over een startplaats op de olympische drie kilometer.

Tonny de Jong eindigde op bijna twee seconden als tweede, Renate Groenewold op ruim 2,5 tel als derde. Barbara de Loor werd op bijna vier seconden vierde. Allen schaatssters die al jaren de Nederlandse top bepalen en de afgelopen seizoenen een olympische nominatie vergaarden op de 3000 meter.

Vrijdag werden ze te kijk gezet door een schaatsster wier naam ze de afgelopen jaren alleen in de uitslagenblokken van de marathon tegenkwamen. "Vervelend", noemde Groenewold haar onverwachte nederlaag. "Nee, het lag niet aan het ijs", zei ze. Groenewold kampte met wat rugproblemen. "Maar ik ken Gretha nog van jaren terug. Ze heeft een goede techniek en sterk lichaam."

Dat bleek op de nieuwe ijsvloer in Thialf. Het begin van haar race verliep moeizaam. Met het wisselen van baan was ze ook niet meer bekend. "En mijn start kan ook wel beter", grinnikte ze vrijdagavond. Haar hele olympische avontuur begon op een zondagavond in Groningen, waar ze in november tijdens een testwedstrijdje 7.30,51 op de vijf kilometer noteerde. Sneller dan de tijd waarmee Tonny de Jong iets eerder op dezelfde baan nationale kampioene was geworden.

Gretha Smit kreeg ineens olympische kriebels. De schaatsbond werkte mee en gaf haar een startbewijs voor het olympisch kwalificatietoernooi. Na de afgang van Gianni Romme op de eerste dag, was Smit de tweede suprise van het toernooi.

Om haar doel - starten op de olympische vijf kilometer - te verwezenlijken moest ze vrijdag beginnen met de internationale eis van 4 minuten en 18 seconden te halen. Verrast zag ze daarna iedereen vruchteloos proberen die 4.10 van haar te halen. "Ik hoefde niet echt. Ik richtte me op die 4.18 en kon eigenlijk vrijuit rijden." Het was haar vierde drie kilometer van de laatste maanden. Vreemd vond ze het nog steeds dat ze na 7,5 ronden weer moest stoppen. "Dan ben ik net op gang."

Zelf heeft de Rouveense, die acht jaar geleden voor het laatst op de NK afstanden actief was, niet het idee dat ze de hele top van het Nederlandse vrouwenschaatsen te kakken heeft gezet. "Misschien heb ik bewezen dat de marathon ook echt schaatsen is. Er wordt weleens gezegd: alles wat niet goed is op de langebaan, gaat naar de marathon. Dat is dus niet zo", klonk het trots in mooi dialect.

Over de Spelen maakt ze zich nog niet druk. "Eerst zaterdag rijden. Daarna moeten de keuzeheren het maar zeggen." Inmiddels is ze wel gestopt in de bloemenwinkel. De combinatie werken en sporten werd te veel. De Spelen naderen. "Eerst zien, dan geloven." Zaterdag na de vijf kilometer is het wel duidelijk of ze een kans op Salt Lake maakt. "Ik kan me wel overal druk om maken, maar dat heeft weinig zin." Straks is er op tweede kerstdag ook weer de NK marathon. "En daar doe ik ook gewoon aan mee. De rest zien we wel."

Uitslag: 1. Smit 4.10,68, 2. De Jong 4.12,35, 3. Groenewold 4.13,20, 4. De Loor 4.14,50, 5. Van Goozen 4.14,72, 6. Vis 4.14,92, 7. Oosting 4.15,59, 8. Cramer 4.17,55, 9. Meijer 4.21,20, 10. Reitsma 4.21,68, 11. Van Deutekom 4.25,43. Val: Kleibeuker.